โครงการปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง 1 ล้านไร่ ถวายพ่อ ในพื้นที่จังหวัดน่าน
จังหวัดน่าน มีพื้นที่จำนวนทั้งสิ้น 7.58 ล้านไร่ จำแนกเป็นพื้นที่ป่าตามกฎหมาย (ทั้งป่าสงวนแห่งชาติและป่าอนุรักษ์) 6.05 ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ 79.81 ของพื้นที่จังหวัดจากการสำรวจพบว่าปัจจุบัน มีประชาชน อยู่อาศัยและทำกินในพื้นที่ป่า จำนวน 1.57 ล้านไร่ อันเป็นสาเหตุหนึ่งของการทำให้พื้นที่ป่าลดลง และกลายเป็นเขาหัวโล้น หากปล่อยให้ป่าไม้น่านถูกทำลายต่อไป ลำน้ำน่านที่อุดมสมบูรณ์ก็จะแห้งขอดลง มวลน้ำที่ว่ามีสูงถึง ร้อยละ 40 ของมลน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยา โดยเฉลี่ยในแต่ละปี ก็จะต้องลดลงไปด้วย ส่วนว่าจะลดมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับว่าป่าจะถูกทำลายแค่ไหน นับเป็นต้นน้ำที่สำคัญอย่างยิ่ง
ทั้งนี้ จังหวัดน่าน ได้ให้ความสำคัญด้านการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จึงได้ริเริ่มจัดทำโครงการปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง 1 ล้านไร่ ถวายพ่อ จังหวัดน่าน ในปี 2565 โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเพื่อเป็นการฟื้นฟูป่าต้นน้ำจังหวัดน่านให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์อย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน ด้วยการน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและพัฒนาคุณภาพชีวิตให้แก่ประชาชนในพื้นที่ โดยได้ประสานการบูรณาการภาครัฐ ภาควิชาการ ภาคประชาชน ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม สื่อมวลชน และประชาชนในพื้นที่
สำหรับการ “ปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง” ตามแนวทางพระราชดำริ นั้น เป็นการปลูกพืช ผัก สวนครัว ทำให้พออยู่ พอกิน พอใช้ พอร่มเย็น เป็นเศรษฐกิจพอเพียงขั้นพื้นฐาน ก่อนเข้าสู่ขั้นก้าวหน้า คือ ทำบุญ ทำทาน เก็บรักษา ค้าขาย และเชื่อมโยงเป็นเครือข่าย
ปลูกป่า 3 อย่าง ได้แก่ 1. ไม้ใช้สอย คือ ไม้โตเร็ว สำหรับใช้ในครัวเรือน เช่น สะเดา , ไผ่ 2. ไม้กินได้ เช่น มะม่วง ผักกินใบต่างๆ และ 3. ไม้เศรษฐกิจ ได้แก่ ไม้ที่ปลูกเพื่อจำหน่าย เช่น ไม้สัก เป็นต้น
ส่วนประโยชน์ 4 อย่าง คือ 1. พอกิน คือ การปลูกต้นไม้ที่กินได้ รวมทั้งใช้เป็นยาสมุนไพร 2.พอใช้ คือการปลูกต้นไม้ให้เป็นป่าไม้ สำหรับทำเครื่องใช้สอยในครัวเรือน 3. พออยู่ คือการปลูกต้นไม้ที่ใช้เนื้อไม้และไม้เชิงเศรษฐกิจให้เป็นป่า ไม้กลุ่มนี้เป็นไม้อายุยืนเพื่อใช้สร้างบ้าน ทำเครื่องเรือน และ 4. พอร่มเย็น คือ เมื่อเราปลูกป่า จะช่วยฟื้นฟูระบบนิเวศดินและน้ำให้กลับมาอุดมสมบูรณ์
โดยในห้วงที่ผ่านมา กองทัพภาคที่ 3 โดย มณฑลทหารบกที่ 38 ได้ให้การสนับสนุนจังหวัดน่านในการขับเคลื่อนโครงการปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง 1 ล้านไร่ ถวายพ่อ จังหวัดน่าน ดังนี้
1. สนับสนุนกำลังพล รวมทั้งชี้แจงแนวทางในการจัดตั้งห้องปฏิบัติระดับอำเภอ/ตำบล/หมู่บ้าน ให้กับสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดน่าน, อำเภอท่าวังผา, อำเภอเวียงสา, อำเภอนาน้อย และอำเภอนาหมื่น เมื่อ 23 มีนาคม 2565 ณ ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติชุมชนต้นน้ำน่าน ตำบลศรีภูมิ อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน
2. จัดการอบรมฯ การจัดทำแผนที่เบื้องต้นให้กับผู้นำชุมชุนในพื้นที่ อำเภอท่าวังผา เมื่อ 25 มีนาคม 2565 ณ ที่ว่าการอำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน
3. ร่วมประชุมรับทราบแนวทางการดำเนินโครงการปลูกป่า 3 อย่างประโยชน์ 4 อย่าง โดยการบูรณาการความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาชน โรงเรียนและวัด ร่วมขับเคลื่อน ขอให้แต่ละอำเภอไปสำรวจพื้นที่ ชนิดพันธุ์ไม้ที่ประชาชนต้องการปลูก ระบุพิกัด โดยมีภาพถ่าย แผนที่ภูมิประเทศ ที่แสดงพื้นที่การจัดทำโครงการ ภายในปี 2565 เมื่อ 31 มีนาคม 2565
4. จัดกำลังพลสนับสนุน เพื่อติดตามความก้าวหน้าโครงการปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง 1 ล้านไร่ ในพื้นที่อำเภอนาน้อย และอำเภอนาหมื่น โดยทั้ง 2 อำเภอ พร้อมทั้งได้กำหนดแนวทางให้อุทยาน/ป่าสงวน/ตำบล จัดหาพื้นที่อย่างน้อย หน่วยละ 1 แปลง โรงเรียนทุกโรงเรียน พร้อมประชาสัมพันธ์โครงการฯ ดังกล่าวให้ประชาชนในพื้นที่ได้รับทราบ เมื่อ 1 พฤษภาคม 2565
5. หน่วยฝึกนักศึกษาวิชาทหาร มณฑลทหารบกที่ 38 จัดกิจกรรมรณรงค์ปลูกฝังจิตสำนึกให้เห็นความสำคัญของทรัพยากรดินและป่าไม้ พร้อมเชิญชวนนักศึกษาวิชาทหาร ร่วมกิจกรรมปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง 1 ล้านไร่
จึงขอเรียนให้พี่น้องประชาชน ในพื้นที่ 17 จังหวัดภาคเหนือ เพื่อให้เกิดความมั่นใจได้ว่า กองทัพบก โดยกองทัพภาคที่ 3 มีความพร้อมที่จะสนับสนุนกำลังพล, ความรู้ความสามารถ และยุทโธปกรณ์ทางทหาร รวมทั้งบูรณาการศักยภาพทางการทหารในทุกๆ ด้านของกองทัพบก เพื่อช่วยเหลือประชาชนให้เกิดความมั่นคง มั่งคั่งและยั่งยืนสืบไป
คณะบรรณาธิการข่าว กองทัพภาคที่ 3
12 พฤษภาคม 2565
ปรีชา นุตจรัส รายงานข่าวพิษณุโลก
